محمد جعفر حسینی شیرازی کارآفرین موفق بخش سلامت کشور

گفتگو از : معصومه پیرجلی
از همان نگاه اول می توان فهمید که از دریچه دیگری به مسائل و مشکلات اطرافش می نگرد. شاید همین تفاوت باعث شده تا در طول ۲۵ سال فعالیتش در زمینه ساخت ماشین آلات و تجهیزات پزشکی جزء یکی از کارآفرین های موفق باشد. از نظر جعفر حسینی شیرازی کار آفرین موفق کسی است که شرایط را به نفع خود تغییر دهد و حتی در سخت ترین شرایط سعی در ارتقاء دانش فنی و تخصصی کشور داشته باشد. افزایش رفاه نسبی در جامعه و افزایش بهره وری برای تولید کنندگان دو هدفی است که مدیر عامل شرکت ماشین سازی حسینی روی آنها تأکید فراوانی دارد. آشنایی بیشتر با نوع فعالیت این شرکت و چگونگی ساخت محصولاتشان موضوعاتی است که درباره آنها با حسنی شیرازی گفت و گو کردیم.

افزایش بهره‌وری تولیدکنندگان هدف اصلی ما است
پزشکی . نت : ارائه بسیاری از خدمات درمانی ، تشخیصی و بهداشتی به بیمار ، بدون به کارگیری ابزار و تجهیزات مناسب ممکن نیست. از این رو کیفیت تجهیزات پزشکی نقش مهمی در کارایی سیستم سلامت یک کشور دارد. این گزارش حاصل گفتگویی است با جعفر حسینی شیرازی، یکی از چهره های موفق در عرصه تجهیزات سلامت کشور.

از چه زمانی در زمینه ساخت تجهیزات و ماشین‌آلات پزشکی مشغول به فعالیت شدید؟
۲۵ سال است که در زمینه تجهیزات پزشکی فعالیت می‌کنم در حقیقت از سال ۶۴ به صورت جدی وارد این عرصه شدم. در طی این سال‌ها با شرکت‌های مختلفی همکاری داشته‌ام. در ابتدا فعالیتم در حوزه ماشین‌آلات پزشکی را با خط تولید سرنگ شروع کردم. در آن زمان سرنگ بسیار مورد نیاز بود و در کشور تولید نمی‌شد. به همین دلیل تصمیم گرفتیم که خط تولید سرنگ راه‌اندازی کنیم.

دقیقا ماشین‌آلات پزشکی در چه بخش‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرند؟
ماشین‌آلات پزشکی در بخش‌های تجهیزات پزشکی، تولید، مونتاژ، بسته‌بندی و استریل مورد استفاده قرار می‌گیرند. به طور کلی تجهیزات پزشکی در بخش بسته‌بندی و استریل مشترک هستند همین عامل باعث شد که ما هم در زمینه بسته‌بندی و استریل فعالیت‌مان را آغاز کنیم.

در آغاز فعالیت‌تان به چه شکل بود؟
از سال ۶۴ ساخت انواع دستگاه‌های مختلف  پزشکی را با استفاده از روش مهندسی معکوس شروع کردیم. این دستگاه‌ها عمدتاً آلمانی بودند  و ما آنها را مطابق شرایطی که در ایران بود تغییرشان می‌دادیم. در حقیقت یک نوع بومی‌سازی انجام می‌شد. برای مثال سیستم‌های استریل آلمانی از انرژی الکتریکی برای تامین گرمای مورد نیاز استفاده می‌کردند. اما ما تغییراتی ایجاد کردیم تا این انرژی گرمایی از طریق گاز تامین شده و تجهیزاتی که تقریبا ۶۵ کیلووات مصرف داشتند؛ مصرفشان به حدود ۱۰ کیلووات تقلیل پیدا کند. از این طریق انرژی قابل توجهی صرفه‌جویی شد.

شرکت شما علاوه بر راه‌اندازی خطوط تولید سرنگ، فعالیت‌های دیگری هم دارد؟
بله، بعد از راه‌اندازی خطوط تولید سرنگ، در مرحله بعدی خطوط دیگری از جمله نخ‌های جراحی را نیز فعال کردیم و پس از آن ساخت ماشین‌آلات تولید لوله‌پزشکی در دستورکارمان قرار گرفت. البته در این بین با شرکت‌های صنایع غذایی هم ارتباط داشته‌ایم. یعنی بیشتر در زمینه محصولات نیمه آماده و نیمه پخت شده که در آشپزخانه‌های فعلی مورد استفاده قرار می‌گیرند نیز کارهایی انجام داده‌ایم.

در ایران چند شرکت هستند که محصولات مشابهی مانند تجهیزات شما تولید می‌کنند؟
در ایران شرکت‌هایی که به طور خاص به تولید ماشین‌آلات و تجهیزات پزشکی بپردازند، وجود ندارد. البته هستند شرکت‌هایی که برخی دستگاه‌ها را تولید می‌کنند اما مشابه شرکت ما وجود ندارد. در حقیقت باید گفت نه‌تنها داخل کشور بلکه در اروپا هم شرکت‌هایی به این شکل دیده نمی‌شود. بزرگ‌ترین شرکت مشابه جهانی که وجود دارد، فارماپلن است که از شرکت‌های مختلف دستگاه‌ها را خریداری کرده و در مکان‌های مختلف نصب می‌کند اما در شرکت ما عمدتاً این ماشین‌آلات را خودمان تولید می‌کنیم.

میزان تولیدات شرکت شما چه اندازه است؟
میزان تولیدات بستگی به سفارش‌هایی دارد که دریافت می‌کنیم. البته نوع تولیداتمان نیز بر میزان تولید تاثیرگذار است چون تنوع محصولات ما بسیار زیاد است. زمانی که شرکتی از ما یک خط کامل ماشین‌آلات خریداری می‌کند، تمام مراحل آن از طراحی خط تولید تا راه‌اندازی برعهده ماست. در راه‌اندازی Clean roomها نیز به همین ترتیب است. یک سرمایه‌گذار وارد سیستم می‌شود و تا مرحله پایانی ما همکاری‌های لازم را با او انجام می‌دهیم و درحقیقت از تهیه مواد اولیه گرفته تا راه‌اندازی به وسیله شرکت‌ما انجام می‌گیرد.
بنابراین می‌توان گفت توانایی میزان تولید شرکت ما به نوع درخواست و تقاضایی که واحدها دارند بستگی دارد. از نظر خط تولید توانایی ما ایجاد ۱۰ خط تولید در سال است که شامل انواع ماشین‌آلات مختلف در زمینه تولید،‌مونتاژ، بسته‌بندی و استریل می‌شود.

با این میزان تولید چقدر توانسته‌اید اشتغال زایی در کشور داشته باشید؟
اشتغال زایی را باید در دو جنبه مستقیم و غیرمستقیم مورد بررسی قرار دهیم. اشتغالزایی مستقیم شرکت ما بالا نیست، چون در حال حاضر ۵ پرسنل ثابت داریم و با حدود ۹۰ نفر پیمانکار همکاری می‌کنیم که در مجموع ۹۵ نفر به صورت مستقیم شاغل هستند. اما به صورت غیرمستقیم هر کدام از این پیمانکارها حدود ۵۰ نفر پرسنل دارند به این ترتیب به نظر می‌رسد که اشتغال زایی شرکت ما بیشتر به صورت غیرمستقیم بوده است تا مستقیم.

ماشین‌آلاتی که در شرکت شما تولید می‌شود چقدر از استانداردهای لازم برخوردار است؟
در زمینه استانداردهای داخلی فعالیت زیادی نداشته‌ایم. البته اقدامات لازم از سوی شرکت ما انجام شده اما به دلیل اینکه هنوز در کشور استانداردهای داخلی برای تولید تجهیزات و ماشین‌آلات پزشکی وجود ندارد نتوانسته‌ایم استاندارد داخلی را بگیریم. علت نبود استاندارد هم این است که برای تدوین استاندارد نیاز است که شرکت‌های مختلفی مشغول به فعالیت باشند و محصولات چند تولیدکننده در کنار هم قرار گرفته و با کیفیت‌ترین و استانداردترین آنها انتخاب شود. اما از آنجا که در ایران شرکت ما تنها تولیدکننده تجهیزات و ماشین‌آلات پزشکی است عملاً نمی‌توان محصولات را با هم مقایسه کرد.

کیفیت تولیدات شما در مقایسه با محصولات مشابه خارجی، قابل مقایسه هستند؟
تجهیزات و ماشین‌آلات پزشکی شامل محصولات آمریکایی، اروپایی و آسیایی هستند. کیفیت ماشین‌آلاتی که در آسیا تولید می‌شوند بسیار پایین است و در کل محصولاتی که از کشور چین یا کره در زمینه محصولات پزشکی وارد شده عمدتاًًً از کارآیی خوبی برخوردار نیستند. شرکت ما سعی کرده تا ماشین‌آلاتی که تولید می‌کند مطابق الگوی محصولات اروپایی‌ها باشد و از این جهت می‌توانیم ادعا کنیم که تا حدود ۹۰ درصد کیفیت تجهیزات اروپایی پیش رفته‌ایم و به ۱۰ درصد باقیمانده هم به این دلیل دست پیدا نکرده‌ایم که دانش فنی و مواد اولیه مورد نیازمان به طورکامل در اختیارمان نیست و همین عامل باعث شده که به ۱۰۰ درصد کیفیت محصولات اروپایی نرسیم.

تفاوت قیمت محصولاتی که شما تولید می‌کنید با محصولات مشابه خارجی چقدر است؟
تفاوت قیمت محصولاتی که شرکت ما تولید می‌کند با نمونه مشابه خارجی بسیار زیاد است. تقریباً قیمت ماشین‌آلات خارجی ۵ برابر محصولات ایرانی است و در کالاهای تخصصی مانند نخ جراحی این تفاوت قیمت بسیار بالاتر است.

علت این تفاوت قیمت در چیست؟
کشورهای اروپایی در ساخت ماشین‌آلاتشان قیمت دانش فنی که صرف ساخت تجهیزات کرده‌اند را نیز لحاظ می‌کنند و این در حالی است که قیمت دانش فنی در ایران محسوب نمی‌شود و تنها مستقیماً قیمت ابزار و تجهیزاتی که در ساخت ماشین استفاده شده در نظر گرفته می‌شود اما در کشورهای خارجی مبلغی هم برای دانش فنی تعریف می‌کنند.

فعالیت‌هایی در زمینه صادرات ماشین‌آلات و تجهیزات پزشکی به کشورهای دیگر هم داشته‌اید؟
فعالیت‌هایی که در حوزه صادرات انجام داده‌ایم بیشتر به صورت غیرمستقیم بوده و صادرات به شکل مستقیم نداشته‌ایم به این گونه که تولیدکنندگان ماشین‌آلات و تجهیزات را ا ز شرکت ما خریداری کرده و واحدهایی را در کشورهای خارجی راه‌اندازی می‌کنند.

برنامه‌ای برای گسترش صادرات ماشین‌آلات و محصولات‌تان دارید؟
بله، برای گسترش صادرات به صورت مستقیم در کشورهای آسیای میانه برنامه‌ریزی‌هایی انجام داده‌ایم. منتها چون تفاوت قیمت ایجاد خط تولید پزشکی در آن کشورها بالاست، مذاکرات‌مان به طور کامل به نتیجه نرسیده، اما نزدیک به توافق هستیم. در عراق هم پیشنهاد راه‌اندازی دو خط تولید را داشته‌ایم که در حال مذاکره با وزارت بهداری عراق نیز هستیم و امیدواریم که بتوانیم برای این کشورها خط تولید راه‌اندازی کنیم.

تاکنون چه پروژه‌های بزرگی را انجام داده‌اید؟
بزرگ‌ترین پروژه‌ای که تمام مراحل آن را شرکت ما انجام داد، تولید نخ‌های جراحی در ایران بود. البته تقریباً سازنده تمام ماشین‌آلات پزشکی موجود در کشور برای اولین‌بار شرکت ما بوده است. اما پروژه‌ای که می‌توانیم ادعا کنیم تمام پروژه متصل به شرکت‌ ما است، نخ جراحی است. در زمینه سیستم‌های استریل هم پروژه‌های مختلفی را در کارخانه‌های مختلف انجام داده‌ایم.

تحریم‌های موجود تاثیری بر روند تولید محصولات شما نداشته است؟
در حال حاضر که تاثیری نداشته است. اما بدون شک تاثیر اتی خواهد گذاشت و بیشتر این تاثیرات روی قیمت‌ها است. چون ما بیشتر قطعات مورد نیازمان را از کشورهای اروپایی خریداری می‌کنیم با تحریم‌های به وجود آمده قاعدتاً باید احتیاجاتمان را از طریق واسطه‌ها تامین کنیم و همین امر باعث افزایش قیمت‌ها خواهد شد.

شما برنامه خاصی برای دوران تحریم دارید؟
در وضعیت کنونی موفق‌ترین افراد، کسانی هستند که از این شرایط بتوانند استفاده درستی کنند. کشور ما همیشه تحت تحریم‌های بین‌المللی بوده و قدرت‌های بزرگ همواره به نوعی تحریم‌های مختلفی را بر کشور ما اعمال کرده اند. بنابراین بهتر است که تولیدکنندگان داخلی سعی کنند از شرایط موجود به نفع احسنت استفاده کرده و شرایط را به گونه‌ای مناسب تغییر دهند.
در گذشته نیز ما حوادث زیادی مثل انقلاب، جنگ و شرایط پس از آن را پشت سر گذاشتیم. به نظر من موفق‌ترین افراد کسانی هستند که در شرایط فعلی بتوانند اشتغالزایی داشته باشند و به خوبی از این موقعیت عبور کنند.

آیا در زمینه بازاریابی و جلب مشتری هم فعالیت کرده‌اید؟
همان گونه که گفتم در کشور تقریباً بی‌رقیب هستیم اما این موضوع باعث نمی‌شود که به دنبال بازاریابی و جذب مخاطب نباشیم چون واردات تجهیزات و ماشین‌آلات پزشکی به کشور بالاست برای همین ما در تلاش هستیم تا محصولات‌مان را به کسانی که ماشین‌آلات مورد نیازشان را از خارج وارد می‌کنند بشناسانیم تا برای تهیه محصولات‌شان از داخل کشور اقدام کنند. در همین راستا عمدتاً در نمایشگاه‌های تجهیزات پزشکی یا نما یشگاه‌های بسته‌بندی شرکت کرده‌ایم. از سال ۷۵ نیز از تبلیغات اینترنتی بهره گرفتیم. در گذشته که اینترنت در میان افراد جامعه نفوذ پیدا نکرده بود اثربخشی لازم به دست نیامد اما با گذشت زمان و همه‌گیر شدن اینترنت این موضوع قوت بیشتری پیدا کرده است.

جایگاه ایران در تولید ماشین‌آلات و تجهیزات پزشکی کجاست؟
ایران جزء بهترین تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی است. کشورهای همسایه هم با آگاهی از این موضوع بسیار مایل هستند تا خریدهای خود را از ایران انجام دهند اما این خریدها به صورت رسمی و قانونی نیست و تقریباً می‌توان گفت از مبانی قانونی و ثبت شده‌ای پیروی نمی‌کند. برای مثال کشورهای آسیای میانه، عراق، افغانستان و حتی کشورهای عربی ماشین‌آلات و تجهیزات پزشکی خریداری کرده‌اند.

شرکت شما چقدر توانسته در ارتقای جایگاه ایران موثر باشد؟
فرایند تولید دو بخش دارد، یکی مواد اولیه و دیگری ماشین‌آلات. هرچه شرکت ما در بخش ماشین‌آلات بهتر فعالیت کند محصولات تولید شده هم از کیفیت بالاتری برخوردار خواهد بود. شرکت ما سازنده ماشین‌آلات و تجهیزات پزشکی است برای همین سعی کرده‌ایم در این زمینه از بهترین و عالی‌ترین تجهیزات که در دنیا وجود دارد استفاده کنیم. در حقیقت در ساخت قطعه‌قطعه ماشین‌آلات‌مان از سیستم‌هایی استفاده کرده‌ایم که به روز و کارآمد باشد.
تمام تلاش ما این است که بهره‌وری را برای تولیدکنندگان بالا ببریم. برای مثال خط تولیدی وجود داشته که در آن ۲۵ نفر فعالیت می‌کردند اما به گونه‌ای این خط تولید را با چند ابتکار کوچک تغییر دادیم که توانست با تعداد ۵ نفر همان تیراژ یا در مواقعی بیشتر از آن را تولید کنیم.

ایران در زمینه ماشین‌آلات و تجهیزات پزشکی صادرکننده است یا تنها این دانش شکل وارداتی داشته است؟
در سال‌های اخیر به این ترتیب بوده که دانش فنی در ایران افزایش پیدا کرده و ایران توانسته صادرکننده دانش و تکنولوژی‌های نوین باشد. خوشبختانه محصولاتی در کشور تولید شده که باعث ترقی رتبه ایران در جهان شده است. مخصوصا در زمینه نانو این موضوع بسیار چشمگیر است.

شرکت شما هم محصولاتی تولید کرده که باعث ارتقای جایگاه ایران شود؟
فعالیت شرکت ما همیشه پشت پرده بوده و دیده نمی‌شود. چون همانگونه که قبلا هم اشاره کردم ما سازنده ماشین‌آلات پزشکی هستیم و تجهیزات و ماشین‌آلاتی که ما تولید می‌کنیم در خطوط مختلف به کار گرفته می‌شود.

منبع