حقوق سلامت زنان

مقدمه:

به جهت اشتراک زن و مرد در حقیقت انسانی، در بیشتر موارد زن و مرد در نظام حقوقی اسلام از حقوق و مسئولیت های یکسان برخوردار می باشند. تفاوت در حقوق و مسئولیت ها امری است که نشان دهنده برتری جنسی بر جنس دیگر نمی باشد و عمدتاً مولود عناوین حقوقی خاصی است که هر یک از زن و مرد به تناسب نقش های ویژه و بدل ناپذیر در خانواده پیدا می کند این تفاوت از آن جهت است که امکان وجود سلامت مادی و معنوی خانواده به عنوان اصلی ترین نهاد جامعه که جایگاه حقیقی پیدایش و پرورش انسان است تامین گردد.

لازم است زنان از حقوق خود در زمینه های حقوق و مسئولیت های فردی ؛خانوادگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، قضایی و مسئولیت های آنان در صورت ا نحلال خانواده آگاهی داشته باشند.

پیام کلیدی:

حق سلامت زنان به معنای برخورداری از سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی در زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی با توجه به ویژگی های آنان در مراحل مختلف زندگی است.

پیام فرعی:

1. ارتقای سلامت:

 فرایند توانمند سازی افراد جهت افزایش تسلط بر سلامت خود و بهبود آن

تقویت نقش محوری زنان در تامین سلامت خود، خانواده؛جامعه و افزایش مشارکت آنان در سطوح مختلف تصمیم گیری و اجرا

اصلاح و رفع موانع فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی موثر بر سلامت زنان

• پیشگیری از بیماری ها:

 توانایی بر اقداماتی که عوامل خطر را کاهش داده ؛ پیشرفت را متوقف و عوارض را کاهش دهد.

• آشنایی با رفتارهای پرخطر و عوامل خطر:

شناسایی رفتارها و عواملی که موجب افزایش بروز بیماری ؛ جراحت و یا ناتوانی در طول زندگی می شود

• افزایش دسترسی:

حق دسترسی زنان به نیروهای متخصص و همگن خدمات سلامت در همه ابعاد

بهبود سلامت محیط کار و تاثیر آن بر سلامت زنان شاغل و افزایش آگاهی جامعه از تاثیر شغل خانه داری در سلامت و توسعه کشور

• افزایش آگاهی :

افزایش آگاهی زوجین و آموزش های لازم در زمینه حقوق تکالیف و، روابط سالم زناشویی بهداشت باروری مهارتهای زندگی حسن خلق و معاشرت

توسعه آگاهی زنان و خانواده از نقش و مسئولیت های متعدد آنان در خانواده و اجتماع و همچنین نیاز های سلامت زنان در مراحل مختلف زندگی اعم از کودکی؛ بلوغ؛ ازدواج ؛ باروری ؛ شیردهی ؛ یائسگی و سالمندی

برخی از حقوق و مسئولیت های فردی زنان عبارتند از :

• §          حق و مسئولیت زنان در تحکیم بنیان خانواده و برخورداری از امکانات و حمایت های قانونی لازم به منظور پیشگیری از بروز اختلافات و کاهش طلاق
• حق بهره مندی از امکانات فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی جهت تسهیل امر ازدواج در زمان مناسب و مسئولیت خویشتنداری تا آستانه ازدواج .
• حق آگاهی از حقوق و تکالیف زوجین و آیین همسرداری و برخورداری از امکانات لازم در این زمینه
• §          حق آشنایی با معیارهای مناسب همسر گزینی و شناخت و انتخاب همسر
• §          حق و مسئولیت آگاهی و رعایت ضوابط دینی و قانونی در ازدواج از جمله یکسانی زوجین در باور به مبانی اعتقادی و دینی
• §          حق و مسئولیت تامین؛ تخصیص، طهارت و سلامت در ارتباط جنسی با همسر قانونی وحق اعتراض قانونی در صورت نقض آنها.
• §           حق باروری ، بارداری ، تنظیم و کنترل آن و بهره مندی از آموزش ها و امکانات مناسب در این زمینه .
• §          مسئولیت رعایت حقوق جنین بویژه محافظت از حیات و رشد آن .

حقوق و مسئولیت های سلامت جسمی و روانی زنان

• حق برخورداری از سلامت جسمی و روانی در زندگی فردی – خانوادگی و اجتماعی با توجه به ویژگی های زنان در مراحل مختلف زندگی و مسئولیت حفاظت از آن.
• §          حق بهره مندی از بهداشت ( محیط ، کار و … ) و اطلاعات و آموزش های مورد نیاز.
• §          حق مشارکت زنان در سیاستگذاری ، قانونگذاری ، مدیریت ، اجرا و نظارت در زمینه بهداشت و درمان ، بویژه در خصوص زنان.
• §          حق بهره مندی از برنامه ها و تسهیلات بهداشتی و درمانی مناسب جهت پیشگیری از بیماری و درمان بیماری های جسمی و اختلالات روانی زنان.
• §           حق زنان در انتخاب فرد و مرکز ارائه کننده خدمت در امر سلامت ، بر اساس ضوابط اسلامی و استانداردهای علمی و پزشکی و بهره مندی از اطلاعات مناسب و کافی برای انتخاب آگاهانه و بهینه آنان.
• §          حق آگاهی و مشارکت زنان در تصمیم گیری های مربوط به کنترل باروری و تنظیم خانواده .
• §          حق دسترسی فراگیر و عادلانه به امکانات ورزشی و آموزشی در زمینه تربیت بدنی و تفریحات سالم.
• §           حق پرورش و شکوفایی استعدادهای ورزشی و حضور در میادین ورزشی در سطح ملی و بین المللی متناسب با موازین اسلامی .
• §           حق برخورداری از بهداشت باروری و بارداری ، زایمان سالم ، مراقبت های بهداشتی پس از زایمان با استفاده از زنان متخصص و پیشگیری و درمان بیماری های شایع زنان ، بیماری های مقاربتی و نازایی آنان.
• §           حق برخورداری از خدمات مشاوره ای و آزمایش های پزشکی به منظور اطمینان از سلامت کامل مرد در امر ازدواج و در حین ازدواج .
• §           حق بهره مندی دختران بی سرپرست ، زنان مطلقه ، بیوه ، سالخورده و خودسرپرست نیازمند از بیمه های عمومی ، خدمات مددکاری و بیمه های خاص بویژه در بخش بهداشت و درمان.
• §           حق بهره مندی زنان و دختران آسیب دیده جسمی ، ذهنی ، روانی و در معرض آسیب از امدادرسانی و توانبخشی مناسب.
• §          حق بهره مندی از تغذیه سالم خصوصاً در دوران بارداری و شیردهی و وظیفه مراقبت از کودک و تغذیه مناسب او ، با اولویت استفاده از شیر مادر.

تهیه کننده : اعظم دخت رحیمی